From: THU HUONG <
To:
Sent: Sunday, 11 June 2017, 11:37
Subject: Văn Nghệ: TÁC GIẢ TÁC PHẨM : Diễm Xưa (NÀNG BÍCH DIỄM CỦA TCS
XUẤT HIỆN Ở HUẾ VÀO THÁNG 3 2017)
Diễm Xưa
(NÀNG BÍCH DIỄM CỦA TCS XUẤT HIỆN Ở
HUẾ
VÀO THÁNG 3 2017)
"..ta mang cho em một chút
tình.."
“Diễm xưa” của Trịnh Công
Sơn lần đầu tiên xuất hiện :
– Được cho là người tình đầu
tiên của cố nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn, nhân vật “bí ẩn” đã đi
vào huyền thoại trong sáng tác “Diễm xưa” của chàng thi sĩ họ Trịnh,
lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng.
Xuất phát cho ý tưởng
độc đáo này là giáo sư Thái Kim Lan, hiện đang công tác tại CHLB Đức.
Qua lời mời của cô Lan, Ngô Thị Bích Diễm (Diễm) đã đồng ý về Huế
gặp gỡ một buổi duy nhất với công chúng. Tuy nhiên khách được mời
hạn chế qua điện thoại, chỉ những người thân quen, một thời gắn bó
với Trịnh.
Cuộc gặp gỡ quá
đặc biệt không được thông báo trước đã diễn ra tại trung tâm văn hóa
Liễu Quán, TP Huế, tối 12/3 vừa qua.
“Sau khi Trịnh Công Sơn
mất, Diễm đã trở thành một huyền thoại. Từ đó đến giờ, rất ít ai
biết hình bóng cô Diễm trong tuyệt phẩm Diễm xưa là ai. Hôm nay, sự im
lặng đó được phá vỡ”, Thái Kim Lan tâm sự.
Bà Diễm tâm sự những điều
chưa nói đã quá lâu. Kể từ khi Trịnh Công Sơn mất, bà hoàn toàn im
lặng với quá khứ
Nhà văn hóa Huế, giáo sư
Bửu Ý, đã kể lại một câu chuyện tình về Sơn và Diễm. “Ngày xưa, cây
cầu Phủ Cam tuy ngắn nhưng đầy duyên nợ. Trịnh Công Sơn ở căn gác tầng
2, số nhà 11/03 đường Nguyễn Trường Tộ. Hàng ngày, chàng cứ đứng
lấp ló sau cây cột, lén nhìn một người đẹp. Nàng đi bộ từ bên kia
sông, qua cầu Phủ Cam, dạo gót hồng dưới hàng long não, ngang qua chỗ
Sơn ở là chàng cứ sướng ran cả người. Một tình yêu “hương hoa” kéo
dài cho đến cuối đời chàng. Sau này, mỗi một mối tình tiếp theo của
Sơn đều có hình ảnh cô gái đó. Tên cô là Diễm, người đã tạo cảm
xúc cho Sơn sáng tác vô số bản tình ca bất hủ”, lời kể của giáo sư Bửu
Ý.
Tao ngộ Huế sau bao nhiêu
năm “ẩn giấu”, bà vẫn mặc một áo dài Huế xưa, chân đi hài. Nét mặt
hiền, nhân ái và hay cười nhẹ. Độ tuổi 60 vẫn không làm mất đi nhan
sắc thuở nào của “Diễm”. Sự có mặt của Diễm đã làm thỏa lòng
toàn bộ mọi người có mặt trong khán phòng.
Một chất giọng Bắc
xưa nhè nhẹ cất lên, Bích Diễm đã thổ lộ cùng khán giả “Huế đối với tôi thật
bình yên. Trong Huế có một tình yêu. Từ lâu tôi đã giữ im lặng. Quá
nhiều kỷ niệm từ thời thơ ấu tại Huế. Dù đi xa đã lâu nhưng tôi vẫn
yêu nơi đây như ngày ban đầu. Trong con người quý nhất là tình cảm. Anh
Sơn đã lồng hết những cung bậc đó vào nhạc. Xin cảm ơn anh Sơn, cảm
ơn Huế vì sự đón tiếp nồng hậu”. Những câu nói bị
ngắt ý giữa chừng vì xúc động của bà đã làm không ít người đồng
điệu rơi nước mắt.
Trên nền guitar và piano sâu lắng, nhiều người bạn đã hát tặng “Diễm xưa”
những ca khúc tên tuổi của cố nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn, mà trong đó không
thể thiếu ca khúc Diễm xưa.
Gặp “Diễm xưa” của Trịnh Công
Sơn
Lần đầu tiên sau hơn 50 năm,
người yêu, đồng thời là nhân vật trong bài hát “Diễm xưa” nhạc sĩ Trịnh Công
Sơn đã “lộ diện” và công khai chuyện tình cảm của mình với cố nhạc sĩ tài hoa.
Tối 12-3, tại Trung tâm Văn hoá Liễu Quán, thành phố Huế, TS Triết học Thái Kim
Lan, Việt kiều Đức cùng một nhóm bạn “Huế xưa” đã bất ngờ tổ chức một đêm nhạc
Trịnh Công Sơn theo kiểu ngẫu hứng.
Điều bất ngờ gây háo
hức và tò mò nhất của đêm nhạc này là sự xuất hiện của nhân vật “Diễm”, người
yêu, đồng thời là nhân vật trong bài hát “Diễm xưa” của cố nhạc sĩ Trịnh Công
Sơn.
Không chỉ là những
người trẻ yêu nhạc trịnh của thế hệ 7X, 8X, 9X…, mà ngay cả với rất nhiều người
cùng thời, thậm chí là có quen biết, giao du qua lại với cố nhạc sĩ Trịnh Công
Sơn, người con gái trong “Diễm xưa” vẫn đã, đang là một huyền thoại sương khói.
Bởi vậy, sự xuất hiện và công khai chuyện tình cảm của mình với cố nhạc sĩ
Trịnh Công Sơn lần đầu tiên sau hơn 50 năm im lặng của một “Diễm xưa” bằng
xương bằng thịt, đã mang đến những cảm xúc rất đặc biệt đối với gần 100 người,
phần lớn là trí thức Huế có mặt trong đêm nhạc
Sinh thời, hơn một lần cố
nhạc sĩ Trịnh Công Sơn tự bạch về “Diễm xưa” như thế này: “ Thuở ấy có một người con
gái rất mong manh, đi qua những hàng cây long não lá li ti xanh mướt để đến
Trường Đại học Văn khoa ở Huế…. Nhà cô ấy ở bên kia sông, mỗi ngày phải băng
qua một cây cầu rồi mới gặp hàng long não để đến trường. Từ ban công nhà tôi
nhìn xuống, cái bóng dáng ấy đi đi về về mỗi ngày bốn bận. … .Người con gái đi
qua những hàng cây long não bây giờ đã ở một nơi xa, đã có một đời sống khác.
Tất cả chỉ còn là kỷ niệm. Kỷ niệm nào cũng đáng nhớ nhưng cứ phải quên. Người
con gái ấy là”Diễm của những ngày xưa”.
“Diễm xưa” tên thật là Ngô
Thị Bích Diễm, con gái của ông Ngô Đốc Kh , người Hà Nội, dạy Pháp văn tại
trường Đồng Khánh và trường Quốc Học Huế. “Tôi sinh ra ở Hà Nội, nhưng
lớn lên ở Huế, trưởng thành ở TP.Hồ Chí Minh, sau đó đi du học nước ngoài và
bây giờ cùng chồng và các con sống, định cư ở Mỹ”, bà Diễm cho biết.
Theo hồi ức của nhà
nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân và nhiều người cùng thời với bà có mặt tại đêm nhạc
thì bà Bích Diễm , thời là người yêu của Trịnh Công Sơn rất giống bố, người gầy
và dong dỏ ng cao, nét mặt thanh tú, bước đi thong thả nhẹ nhàng…. Qua thời
gian, “Diễm xưa” bây giờ đã là một mệnh phụ, tuy nhiên khuôn mặt, dáng người,
phong thái…vẫn còn lưu dấu những nét đẹp kiêu sa, đài các một thời.
Tại buổi nhạc, vì là lần đầu
tiên xuất hiện trước công chúng, bà Diễm đã rất xúc động và lúng túng. Bà kể
điều được điều mất đại ý: Bà quen biết nhạc sĩ Trịnh Công Sơn qua hoạ sĩ Đinh
Cường, thời ấy (khoảng những năm 1960) là một học trò Pháp văn của cha bà. Nhà
bà ở 46 đường Phan Chu Trinh, bên kia sông An Cựu, đối diện với nhà cũ của
Trịnh Công Sơn ở đường Nguyễn Trường Tộ, thành phố Huế.
Trong thời gian hai
người quen biết nhau, có lần bà tặng cho nhạc sĩ Trịnh Công Sơn một nhánh Hoàng
lan đầy hoa rất lớn bẻ từ nhà bà, và điều này đã trở thành một “cú sốc” tình
cảm lớn đối với nhạc sĩ, theo như lời kể lại của em gái nhạc sĩ với bà sau này….
Nhà văn, GS Bửu Ý, một
người bạn thân của nhạc sĩ phát biểu tại đêm nhạc: “Sinh thời, Trịnh Công Sơn có
đến hơn…23 người tình. Tuy nhiên, do mối tình đầu với bà Bích Diễm quá sâu nặng
cho nên những mối tình sau này, thật ra Trịnh Công Sơn chỉ là đi tìm hình bóng
của bà Diễm trước đó mà thôi”.
“Diễm xưa” hoài niệm
Trở về Huế để làm từ thiện,
thăm lại bạn bè và được sống trong hoài niệm, cô nữ sinh Trường Đồng Khánh –
người con gái tạo cảm hứng cho nhạc sĩ họ Trịnh sáng tác ca khúc Diễm xưa – Ngô
Bích Diễm đã hồi tưởng về ngày xưa.
Phóng viên: Chị và nhạc sĩ
Trịnh Công Sơn quen nhau trong hoàn cảnh nào?
– Bà Ngô Bích Diễm: Sơn quen
tôi qua hoạ sĩ Đinh Cường. Hai người là bạn thân của nhau. Ngày đó, anh Cường
thuê nhà trọ ngay trong con hẻm nhà tôi. Có vài lần qua nhà tôi chơi, anh Sơn
rủ Đinh Cường đi cùng. Nhà anh Sơn ở không xa nhà tôi. Anh Sơn ở số 11/3, đường
Nguyễn Trường Tộ, tôi ở nhà 46 (cũ) đường Phan Chu Trinh. Từ nhà anh Sơn đi qua
cầu Phủ Cam, rẽ tay phải đi bộ vài phút là đến nhà tôi. Sơn hay đến nhà tôi
chơi. Lúc ấy, nhà tôi có cây dạ lan hương, hoa nở rất thơm.
Anh Sơn rất thích mùi hoa
này. Lúc nào đến chơi cũng nhận xét về mùi thơm của hoa. Có lần tôi đã tặng anh
một nhành hoa. Sau đó, tôi nghe các em gái của anh nói lại là cành hoa tôi tặng
đã làm chấn động tình cảm của anh.
Vậy có phải Diễm xưa là
tình yêu say mê của Trịnh Công Sơn dành cho chị?
– Tình cảm của Sơn dành
cho tôi quá đẹp nên lúc nào tôi cũng trong trạng thái mơ hồ. Tôi không dám nhận
mình là người con gái trong nhạc phẩm Diễm xưa. Nhưng đó là một mối tình rất
đẹp của chúng tôi ngày ấy.
Chị nghĩ về Trịnh Công
Sơn thế nào?
– Anh Sơn như một dòng
sông…
Nghe nói do gia đình
chị, cụ thể là ông cụ thân sinh đang là giáo viên Trường Quốc học Huế, không
muốn chị thành thân với một nghệ sĩ?
– Tôi sinh ra ở Hà Nội. Năm
1952, gia đình tôi vào Huế nên tôi lớn lên ở Huế trưởng thành ở Sài Gòn. Nhưng
đi bất cứ đâu, thậm chí sau này khi tôi đã định cư ở Mỹ, vẫn có nhiều người gặp
tôi lần đầu đều hỏi tôi có phải là người Huế không? Vì phong cách, dáng dấp của
tôi rất giống người Huế. Có lẽ đó là một trong những điều làm Sơn quý mến tôi.
Với tôi, Huế luôn khép kín, bí ẩn, dù đi bất cứ đâu, suốt cả cuộc đời, Huế vẫn
luôn ở trong tim tôi
Một mối tình thật đẹp, nhưng
vì sao hai người không cùng nhau đi hết cuộc đời?
– Năm 1963, lúc 20 tuổi, tôi
vào Sài Gòn học đại học, còn Sơn sau đó cũng vào học Trường Sư phạm Quy Nhơn.
Sau đó tôi du học ở Mỹ nên không có điều kiện gặp lại anh.
Dịch giả Bửu Ý, bạn thân của
Trịnh Công Sơn nói rằng ông mới đếm sơ sơ thì Sơn đã có 23 người đẹp đi qua đời
ông. Tất cả đều nói giọng Bắc như chị. Người nào Sơn cũng yêu say mê nhưng vẫn
tìm hình bóng của Diễm qua từng người một, Diễm vẫn là niềm cảm hứng để Sơn
dâng tặng cho đời những tình ca bất hủ. Chị nghĩ sao về điều này?
– (Nói trong cảm xúc
dâng tràn, bà Diễm cười nhưng đôi hàng mi hoen ướt). Hình bóng anh Sơn đã bao
trùm lên suốt cuộc đời tôi. Thế là quá đủ rồi!
Còn đó chất Huế
Đêm 12-3, trong khán phòng
của Trung tâm Liễu quán, Huế, chật ních khán giả, những người bạn thân thiết
của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đến để cùng hát nhạc Trịnh, nhớ về người nhạc sĩ
tài hoa đã cống hiến hết mình cho âm nhạc Việt Nam.
Và có lẽ còn một nguyên
nhân không kém phần quan trọng nữa là để gặp lại “Diễm xưa”, người phụ nữ đã
tạo nên nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều tình ca bất tử của Trịnh Công Sơn,
trong đó có bài Diễm xưa. Bà Diễm từ Mỹ trở lại Huế để làm từ thiện, thăm lại
bạn bè và được sống trong hoài niệm.
Bước sang tuổi 67, Diễm
vẫn mang vẻ đẹp dịu dàng, đài các của cô gái Huế gần 50 năm về trước. Bà ngồi
đó, bên cạnh những người bạn thân của Trịnh Công Sơn như dịch giả Bửu Ý, nhà
nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân… từng chứng kiến mối tình đẹp của chàng nghệ sĩ lãng
tử họ Trịnh và người đẹp nữ sinh Đồng Khánh năm xưa.
PHAN NGUYÊN LUÂN… thực hiện
__._,_.___
Posted by: AnNam
