On Wednesday,
September 12, 2018, 1:03:39 PM CDT, Tran Nang Phung >
wrote:
NHỮNG CA KHÚC HAY NHẤT CỦA ĐÀO ANH THƯ [12 Ca Khúc]
https://www.youtube.com/playli
st?list=PLIWR3V_T1mULlG1UulzrK AwRIW5c2cLkV
CA SI DAO ANH THU PLAYLIST
https://www.youtube.com/playli
st?list=PLIWR3V_T1mUJY4WDV71qH tL5DYUYj0pG1
---------- Forwarded message ----------
From: John Tran
Date: 2018-09-01 15:27 GMT-07:00
Subject: & Thanh Thúy, hiện tượng khó giải thích
From: John Tran
Date: 2018-09-01 15:27 GMT-07:00
Subject: & Thanh Thúy, hiện tượng khó giải thích
Thanh Thúy, hiện tượng khó
giải thích
Du Tử Lê/Người Việt
August 31, 2018
Nữ danh ca Thanh
Thúy. (Hình: thanhthuy.me)
Ngay từ thời đầu của nền Đệ Nhất Cộng Hòa miền Nam Việt
Nam, trước sự phát triển đồng đều tất cả mọi bộ môn văn học, nghệ thuật, chỉ
trong một thời gian rất ngắn, khiến hôm nay nhìn lại, nhiều người còn ngạc
nhiên. Người ta ghi nhận được sự thăng hoa từ lãnh vực thi ca qua tới hội họa,
kịch nghệ, điện ảnh và, nhất là ở lãnh vực trình diễn âm nhạc.
Ở lãnh vực này, cuối thập niên 1950 đã mang đến cho giới
thưởng ngoạn nhiều tiếng hát lẫy lừng, như những vì sao rực rỡ trong bầu trời
tân nhạc. Đó là thời gian lên ngôi hay đăng quang của những tiếng hát nữ; như
Thái Thanh, Bích Chiêu, Hà Thanh, Kim Tước, Mai Hương, Quỳnh Giao, Lệ Thanh, Bạch
Yến, Lệ Thu… Rồi tới lớp trẻ hơn một chút, người ta thấy có Thanh Lan, Giao
Linh, Phương Hồng Quế, Khánh Ly…
Nhưng có dễ không có một sự xuất hiện nào, như sự có mặt
của tiếng hát Thanh Thúy, một sớm, một chiều, đã được ghi nhận là một hiện tượng
khó giải thích: Cô được nhiều nhạc sĩ tên tuổi như Trúc Phương, Trịnh Công Sơn
sáng tác những ca khúc nổi tiếng dành tặng, hay ngợi ca tiếng hát cũng như con
người của cô. Điển hình là các ca khúc “Ướt Mi,” “Thương Một Người” của Trịnh
Công Sơn; hoặc “Nửa Đêm Ngoài Phố,” “Phố Đêm”… của Trúc Phương.
Tài tử Nguyễn Long cũng đã thực hiện nguyên một cuốn
phim về cô, tựa đề “Thúy Đã Đi Rồi,” khi người nữ danh ca không đáp ứng tình
yêu cuồng nhiệt của ông. Nguyễn Long cũng là tác giả bài “Thôi” do Y Vân phổ nhạc.
Không chỉ có thế! Cùng lúc dư luận cũng ghi nhận sự ngợi
ca của Giáo Sư Nguyễn Văn Trung, đại học Văn Khoa Sài Gòn, trước 1975, và thi
sĩ Nguyên Sa (cũng từng là giáo sư đại học Văn Khoa) dành cho Thanh Thúy sau thời
điểm 30 Tháng Tư, 1975, ở hải ngoại..
Rất nhiều người vẫn còn nhớ bốn câu thơ tuyệt tác của
nhà thơ Hoàng Trúc Ly, viết tặng Thanh Thúy, ngay khi cô vừa trở thành người của
quần chúng:
“Từ em tiếng hát lên trời
Tay xao dòng tóc tay vời âm thanh
Sợi buồn chẻ xuống lòng anh
Lắng nghe da thịt tan thành hư vô” (1)
Tay xao dòng tóc tay vời âm thanh
Sợi buồn chẻ xuống lòng anh
Lắng nghe da thịt tan thành hư vô” (1)
Tất nhiên, nhiều người cũng không quên một bài viết
khá dài của nhà văn Mai Thảo, đăng trên tuần báo Kịch Ảnh hồi Tháng Tư, 1962, mệnh
danh Thanh Thúy là “Tiếng hát không giờ;” bên cạnh “Tiếng hát liêu trai” của
Giáo Sư Nguyễn Văn Trung chọn đặt cho Thanh Thúy. Hay “Tiếng sầu ru khuya” của
nhà văn Tuấn Huy cũng dành cho tiếng hát hiếm, quý ấy.
Ca
sĩ Thanh Thúy khi còn trẻ. (Hình: thanhthuy.me)
Để giải thích hiện tượng đặc biệt về một ca sĩ, ở lãnh
vực nghệ thuật, tại sao lại được giới trí thức, văn nghệ sĩ thuộc lãnh vực văn
học như thế khen ngợi, có người nhấn mạnh tới sự kiện: Vì, gia đình gặp khó
khăn tài chánh, để nuôi mẹ và các em, Thanh Thúy phải xin đi hát từ năm 16 tuổi…
Nhưng, đó không phải là trường hợp duy nhất; nếu người
ta chưa quên, nữ danh ca Minh Hiếu từng bỏ Bình Long, lên Sài Gòn, khi mới 16
tuổi, với dự định đi học may vì hoàn cảnh gia đình cũng đang trong thời kỳ khó
khăn. Bất đồ, cô được một người quen giới thiệu với nhạc sĩ Ngọc Chánh, khi đó
là trưởng ban nhạc phòng trà Hồ Tắm Cộng Hòa, đường Lê Văn Duyệt, và được tác
giả “Vết Thù Trên Lưng Ngựa Hoang” nhận cho hát.
Nhạc sĩ Ngọc Chánh kể, khởi đầu, Minh Hiếu chỉ biết có
hai ca khúc là “Nỗi Lòng” của Nguyễn Văn Khánh và, “Gợi Giấc Mơ Xưa” của Lê
Hoàng Long. Vậy mà cũng rất mau chóng, Minh Hiếu trở thành danh ca. Cuối cùng,
cô còn trở thành phu nhân của một ông tướng trong QLVNCH.
Ngoài ra, trong sinh hoạt trình diễn của 20 năm tân nhạc
miền Nam, theo một số người trong giới, thì chúng ta cũng có khá nhiều nữ ca sĩ
có chung một hoàn cảnh như Thanh Thúy hoặc Minh Hiếu…
Tuy nhiên, các sự thật đó, không hề dẫn tới những vinh
dự tương tự như những vinh dự mà nữ danh ca Thanh Thúy đã nhận được.
Cũng có người nhấn mạnh tới yếu tố nữ ca sĩ Thanh Thúy
đã có một nhân cách cũng hiếm, quý như tiếng hát của cô. Đó là sự kiện cô không
bị mang tiếng hay vướng vào bất cứ một “scandal” lớn nhỏ nào, trong suốt thời
gian đứng trên sân khấu, dưới ánh đèn chói lọi của danh vọng. Mặc dù cô được rất
nhiều nhân vật tên tuổi, quyền thế, giàu có say mê, theo đuổi hằng đêm…
Giải thích này theo tôi, cũng không có tính thuyết phục.
Bởi vì tất cả những vòng nguyệt quế vinh quang, Thanh Thúy nhận được đều xảy ra
ở thời gian Thanh Thúy mới khởi nghiệp. Mọi thứ chấm dứt sau khi Thanh Thúy lập
gia đình với ông Ôn Văn Tài, khi ông này còn là một sĩ quan Không Quân cấp nhỏ.
Tôi trộm nghĩ sẽ rất khó cho ai có ý định giải mã một
cách rốt ráo trường hợp ngoại lệ của tiếng hát này.
Với một người như Giáo Sư Nguyễn Văn Trung, khi viết về
Thanh Thúy, ông cũng đã chọn một tựa đề với từ ẩn ý rất phiếm định là “Ảo ảnh
Thanh Thúy/ Tiếng hát liêu trai” (2). Nó đã sớm cho thấy, không thể có được một
giải thích dứt khoát về việc tại sao tiếng hát đó lại nhận được quá nhiều ngợi
ca, trong khi những tiếng hát nữ khác cũng tài hoa, chẳng những không kém, mà
có phần còn trội hơn Thanh Thúy nữa.
Giáo Sư Nguyễn Văn Trung viết: “…Thường một ca sĩ ra
hát, bao giờ cũng cố gắng làm sao cho người khác để ý đến mình, không những chỉ
bằng sự hiện diện trước mặt họ mà còn bằng những cử động, những cái nhìn, nụ cười
chiếu thẳng vào khán giả mong làm hài lòng khán giả như mời gọi, quyến rũ. Đứng
trước máy vi âm, ca sĩ chú ý đến khán giả mong làm hài lòng khán giả bằng sự
phô trương tất cả con người của mình. Trái lại Thanh Thúy ra hát, dĩ nhiên cũng
là hát cho khán giả, nhưng làm ra vẻ không chú ý tới khán giả, không tự giới
thiệu, đi đến với khán giả bằng cử chỉ nụ cười, cái nhìn Thanh Thúy e lệ, kín
đáo, bước ra rụt rè như con cò, tiến đến gần máy vi âm mà không đưa mắt nhìn
vào khán giả.”
“Lúc hát không làm một cử động nào, hai tay luôn nắm lấy
cây sắt của máy vi âm, mắt nhìn xuống đất hoặc nhìn ngang, thỉnh thoảng mới
nhìn lên liếc qua rất nhanh khán giả mà không cố ý nhìn một ai. Thanh Thúy
không nhìn ai, để trở thành vật được nhìn của tất cả. Hình như đôi lúc Thanh
Thúy lại nhắm mắt hay chỉ mở lim dim… Thái độ của Thanh Thúy là đi tới người
khác không phải bằng cách cởi mở, đón tiếp, mời gọi với những cái nhìn, nụ cười
cử chỉ mà bằng cách khép mình lại, thu mình vào bên trong không xét đến người
khác đang nhìn mình. Thỉnh thoảng cô mỉm cười khi lời ý buồn cười, nhưng cũng
như cười với mình thôi. Do đó, ra trình diễn mà lại như không muốn cho người
xem thấy mình vì Thanh Thúy che giấu mặt đến quá nửa bằng mái tóc bỏ xõa… Hát
xong một ca khúc, đi vào trong ngay, không đứng lại bên máy, bên dàn nhạc để
hát tiếp ca khúc sau…”
(Du Tử Lê)
Chú thích:
(1) Có bản chép “Lắng nghe da thịt
tan tành xưa sau.”
(2) Theo tư liệu và được sự cho
phép của tuần báo “Thế Giới Nghệ Sĩ” số 43, đề ngày 4 Tháng Mười Hai, 2015, chủ
đề “Nữ danh ca Thanh Thúy.”
--
TRAN NANG PHUNG
__._,_.___
